حجم مبادلات الکترونیک و سرعت گسترش آن

ارزش مبادلات الکترونیکی در جهان طی سال های اخیر به سرعت در حال افزایش بوده
است. گرچه در مورد سرعت گسترش این شیوه از مبادله برآوردهای بسیار متفاوتی ارائه
گردیده است، لکن در کلیه پیش بینی های به عمل آمده گفته شده است که تجارت الکترونیکی
در سال های آینده با رشد فزاینده ای روبرو خواهد بود. در گروه کشورهای توسعه یافته (اعضاء
ایالات متحده آمریکا همچنان بیشترین سهم از مبادلات الکترونیکی را به خود ( OECD
اختصاص خواهد داد اما اروپا به سرعت در حال کم کردن فاصله خود با ایالات متحده است.
در سال 1999 حجم مبادلات الکترونیکی در ایالات متحده آمریکا معادل 700 میلیارد
دلار و در سایر کشورهای جهان 330 میلیارد دلار بوده است. پیش بینی می شود که حجم
تجارت الکترونیکی کالاها و خدمات شرکت های آمریکایی در سال 2003 به 2800 میلیارد دلار
بالغ گردد که این رقم معادل 25 درصد خریدهایی بود که بین شرک تهای آمریکایی در آن
سال صورت گرفت. انجام مبادلات الکترونیکی توسط شرکت ها و مصرف کنندگان اروپایی در
6 کل معاملات در اروپا برآورد گردیده است. / سال 2004 معادل 1600 میلیارد دلار یا 3
در حیطه تجارت بین المللی نیز تجارت الکترونیکی سهم فزاینده ای را به خود
اختصاص خواهد داد. برآوردهای موجود حاکی از آن است که تا سال 2003 ، بین 10 تا 25
درصد از تجارت از طریق الکترونیکی صورت خواهد گرفت. یعنی، حتی با فرض بسیار محافظه
کارانه 13000 میلیارد دلار برای جمع صادرات و واردات کالایی جهان در سال 2003 (این رقم
در سال 1999 حدود 11500 میلیارد دلار بوده است)، به 1300 تا 3250 میلیارد دلار بالغ
خواهد گردید.
کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس از نظر حجم تجارت الکترونیکی در صدر
1 میلیارد / فهرست کشوهای عربی قرار دارند. ارزش تجارت الکترونیکی این کشورها سالانه به 3
دلار م یرسد. کشور مصر 500 میلیون دلار و حجم تجارت الکترونیکی سایر کشورهای عربی
1 میلیارد دلار است. بر اساس پیش بینی بانک الاهلی مصر، حجم تجارت الکترونیکی / جمعاً 2
کشورهای عربی حدود 3 میلیارد دلار در سال 2000 به حدود 5 میلیارد دلار در سال 2002
رسید.
در کشورهای تازه صنعتی شده نیز تجارت الکترونیکی به سرعت در حال گسترش است.
به عنوان نمونه، رویکرد تجارت الکترونیکی در سنگاپور، گرچه از سال 1996 اتخاذ گردید لکن
قوانین و زیرساخت های مورد نیاز برای انجام این امور تا سال 1998 فراهم گردید. هدف اعلام
شده این کشور آن است که تا سال 2003 حدود 4 میلیارد دلار سنگاپور کالا و خدمات از
طریق تجارت الکترونیکی مبادله گردد.

در جدیدترین تحقیقات به عمل آمده توسط Economist Intelligence Unit رتبه بندی
کشورهای جهان برای پذیرش و بکارگیری تجارت الکترونیکی انجام گردیده است. در این
تحقیق عواملی نظیر قابلیت اتصال به شبکه، اوضاع و احوال کسب و کار، پذیرش تجارت
الکترونیکی توسط تولیدکنندگان و مصرف کنندگان، وجود قوانین و مقررات مناسب، فراهم
بودن خدمات حمایتی برای تجارت الکترونیکی و زیرساخت های اجتماعی و فرهنگی به عنوان
عمده ترین محورهای تعیین کننده گسترش تجارت الکترونیکی در کشورها شناخته شده اند. در
آن بررسی آمریکا و استرالیا در رده های اول و دوم، کشورهای اسکاندیناوی جزو ده کشور اول و
سنگاپور در رده هفتم قرار گرفتند. این در حالی است که فرانسه به دلیل تمرکز بر بازار داخلی،
علیرغم گستردگی استفاده از اینترنت در این کشور، در رده پانزدهم قرار گرفته است.
پیش بینی عواید حاصل از تجارت الکترونیکی در سال 2001 در منتخبی از کشورهای
آسیایی به صورت جدول زیر پیش بینی شده است.
جدول ( 1)  برآورد عواید حاصل از تجارت الکترونیکی در منتخبی از کشورهای آسیا
مالزی 1000 میلیون دلار
سنگاپور 800 میلیون دلار
تایلند 200 میلیون دلار
اندونزی کمتر از 200 میلیون دلار
فیلیپین کمتر از 200 میلیون دلار
با گسترش سه مقوله زیر و ایجاد فصول مشترک بین آنها در نهایت پدیده ای تلفیقی و پر
ظهور و بروز پیدا کرده است. ( ICT) جاذبه و پرکاربرد به نام تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات
1 داده، اطلاعات، آمار
2 کامپیوتر و پردازش
3 ارتباطات مخابراتی
فن آوری ارتباطات و اطلاعات فصل مشترک سه مقوله فوق بوده که باعث تأثیر شگرفی
بر زندگی بشر گردیده و تمام شئون زندگی او را تحت تأثیر قرار داده است.
مفاهیم جدیدی در عرصه جهانی پیدا گردید که کلیه امور بتوانند به ICT با گسترش
صورت الکترونیکی انجام شوند و از این رهگذر مفاهیم زیر یکی پس از دیگری وارد فرهنگ
گردید: ICT لغت
• E- Business
• E-Commerce
• E-Government
• E-Marketing
• E-Signature
• E-University
• E-Book
• E-Newspaper
• E-Active
• E-Strategy
• …
• E-Country
• E-World
• …
مفهومی جز تبادل الکترونیکی EC ( E-Commerce) تا سال 1996 عبارت
مستندات
نداشته است. اما درحال حاضر با ایجادوگسترش ( Electronic Data Interchange EDI)
مفهوم دیگری پیدا کرده است و به تبع این تحویل تعاریف مختلفی برای آن EC سایت های وب
ارائه گردید.
EC= Web + IT
تعاریف مختلف:
• خرید و فروش اطلاعات، محصولات، خدمات و پرداخت هزینه با استفاده از
واسط های الکترونیکی
• تولید، تبلیغ، فروش و توزیع محصولات از طریق شبکه های راه دور
• فعالیت های تجاری که توسط هر کدام از دو روش بالا انجام گیرد
وزارت نیرو به عنوان یکی از گسترده ترین وزارتخانه های کشور که دارای طیف وسیعی از
مشتریان و شرکت ها می باشد، الزاماً باید به عنوان یکی از پیشگامان استفاده از دانش و
تکنولوژی بوده تا علاوه بر ارائه خدمات مناسب به مشتریان بتواند نسبت به شرک تهای وابسته
و تابعه نیز وظایف حاکمیتی خود را به خوبی انجام دهد.
استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات یکی از مواردی است که سرلوحه کار این
وزارتخانه بوده و همچنان باید به گسترش بیش از بیش آن اهتمام ورزد.
یکی از جنبه های فناوری اطلاعات و ارتباطات، تجارت الکترونیکی می باشد که خود
دارای جنب ههای مختلفی است. در ارتباط با ارائه سرویس سریعتر، ارازنتر و بهتر به مشتریان
تجارت الکترونیک را پیاده سازی و در زمین هی ایجاد ارتباط بین C2B و B2C باید جنبه ی
تجارت G2B و در نهایت B2B شرکت ها و انجام وظایف حاکمیتی اهتمام به را هاندازی جنب هی
الکترونیک نماید.