Business to business
B2B
تجارت
فروشنده با فروشنده
B2B اولین
خرید و فروش معاملات الکترونیکی است و هنوز هم طبق آخرین آمار بیشترین
عایدی را کسب می کند. در B2B تجار نه تنها مجبورند مشتریان خود را بشناسند،
بلکه باید واسطه ها را نیز شناسایی کنند. در این مدل همه ی شرکاء و خدمات
مرتبط با تجارت بین المللی از قبیل: تأمین کنندگان، خریداران، فرستندگان
دریایی کالا، لجستیک (پشتیبانی)، خدمات (سرویس های) بازرسی، اخبار
بازاریابی و کاربریهای نرم افزار را که موجب سهولت در امور تولید، خرید و
فروش می گردند در یک محل گرد هم می آیند.
B2B در
جایی استفاده می گردد که بخواهیم خرید و فروش عمده را به کمک تجارت
الکترونیکی انجام و خارج از حیطه خرده فروشان عمل نماییم. چرا که خرده
فروشی در اینترنت با خطرات بسیار همراه است زیرا مشتریان تمایل ندارند تا
همه چیز را از روی اینترنت خردیداری کنند و فقط روی برخی از اجناس دست می
گذارند و سایر موارد برایشان اهمیت چندانی ندارد. شرکت Cisco یکی از اولین
شرکت های بزرگی بود که در جولای 1996 سایت تجارت الکترونیکی خود را راه
اندازی کرد و بعد از آن تلاش جدی، بقیه ی شرکت ها برای چنین امری آغاز شد.
یک ماه بعد شرکت های کامپیوتری عظیمی نظیر Microsoft و IBM نرم افزارهای
تجاری خود را که امکان انجام فروش از طریق اینترنت را فراهم می کرد به
بازار عرضه نمودند.
Forrester Research که به
تجزیه و تحلیل فعل و انفعالات در بخش فناوری مشغول است در 1999 تخمین زد که
حجم مبادلات B2B تا سال 2004 در ایالات متحده به یک تریلیون دلار و در سال
بعد از آن به 2/7 تریلیون دلار برسد. دولت استرالیا با همکاری شرکت معتبر
ITOL قصد دارد در یک برنامه 5 سال مبلغ 6/6 میلیون دلار برای زیر ساخت های
تجارت الکترونیک هزینه کند. این مبلغ صرف برنامه B2B خواهد شد. به صورت
طبیعی در B2B فروش مستقیم، منبع اصلی درآمد به حساب می آید، مانند وقتی که
یک فروشنده محصول خود را به یک فروشنده دیگر مستقیماً می فروشد. با این
وجود وب می تواند روی فروش مستقیم تأثیر بگذارد و این قاعده را بر هم بزند.
در این نظام جدید اقتصاد جهانی که به سمت تداوم
ارتباطات الکترونیکی در حال پیش روی است مشکلاتی نیز وجود دارد. از جمله
اینکه رو در رو نبودن مشتری و فروشنده باعث می شود تا معامله به صورت گیرد.
این مشتریان برای دریافت اطلاعات بیشتر باید به تلفن به مرکز اصلی وصل شوند،
اما هیچ تضمینی برای اینکه کسی آن سوی خط باشد وجود ندارد.
ارزش مبادلات الکترونیکی در جهان طی سال های اخیر به سرعت در حال افزایش بوده
است. گرچه در مورد سرعت گسترش این شیوه از مبادله برآوردهای بسیار متفاوتی ارائه
گردیده است، لکن در کلیه پیش بینی های به عمل آمده گفته شده است که تجارت الکترونیکی
در سال های آینده با رشد فزاینده ای روبرو خواهد بود. در گروه کشورهای توسعه یافته (اعضاء
ایالات متحده آمریکا همچنان بیشترین سهم از مبادلات الکترونیکی را به خود ( OECD
اختصاص خواهد داد اما اروپا به سرعت در حال کم کردن فاصله خود با ایالات متحده است.
در سال 1999 حجم مبادلات الکترونیکی در ایالات متحده آمریکا معادل 700 میلیارد
دلار و در سایر کشورهای جهان 330 میلیارد دلار بوده است. پیش بینی می شود که حجم
تجارت الکترونیکی کالاها و خدمات شرکت های آمریکایی در سال 2003 به 2800 میلیارد دلار
بالغ گردد که این رقم معادل 25 درصد خریدهایی بود که بین شرک تهای آمریکایی در آن
سال صورت گرفت. انجام مبادلات الکترونیکی توسط شرکت ها و مصرف کنندگان اروپایی در
6 کل معاملات در اروپا برآورد گردیده است. / سال 2004 معادل 1600 میلیارد دلار یا 3
در حیطه تجارت بین المللی نیز تجارت الکترونیکی سهم فزاینده ای را به خود
اختصاص خواهد داد. برآوردهای موجود حاکی از آن است که تا سال 2003 ، بین 10 تا 25
درصد از تجارت از طریق الکترونیکی صورت خواهد گرفت. یعنی، حتی با فرض بسیار محافظه
کارانه 13000 میلیارد دلار برای جمع صادرات و واردات کالایی جهان در سال 2003 (این رقم
در سال 1999 حدود 11500 میلیارد دلار بوده است)، به 1300 تا 3250 میلیارد دلار بالغ
خواهد گردید.
کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس از نظر حجم تجارت الکترونیکی در صدر
1 میلیارد / فهرست کشوهای عربی قرار دارند. ارزش تجارت الکترونیکی این کشورها سالانه به 3
دلار م یرسد. کشور مصر 500 میلیون دلار و حجم تجارت الکترونیکی سایر کشورهای عربی
1 میلیارد دلار است. بر اساس پیش بینی بانک الاهلی مصر، حجم تجارت الکترونیکی / جمعاً 2
کشورهای عربی حدود 3 میلیارد دلار در سال 2000 به حدود 5 میلیارد دلار در سال 2002
رسید.
در کشورهای تازه صنعتی شده نیز تجارت الکترونیکی به سرعت در حال گسترش است.
به عنوان نمونه، رویکرد تجارت الکترونیکی در سنگاپور، گرچه از سال 1996 اتخاذ گردید لکن
قوانین و زیرساخت های مورد نیاز برای انجام این امور تا سال 1998 فراهم گردید. هدف اعلام
شده این کشور آن است که تا سال 2003 حدود 4 میلیارد دلار سنگاپور کالا و خدمات از
طریق تجارت الکترونیکی مبادله گردد.
برای تجارت الکترونیکی تعاریف مختلفی ار ائه شده است که اغلب آنها مبتنی بر تجارب
گذشته در استفاده از تجارت الکترونیکی بوده است . در ساده ترین شکل، می توان آن را به
تعریف نمود کمیسیون اروپایی در « انجام مبادلات تجاری در یک قالب الکترونیکی » صورت
سال 1997 آن را به شکل زیر تعریف نموده است:
تجارت الکتر ونیکی بر پردازش و انتقال الکترونیکی داده ها، شامل متن، صدا و تصویر »
مبتنی می باشد. تجارت الکترونیکی فعالیت های گوناگونی از قبیل مبادله الکترونیکی کالاها و
خدمات، تحویل فوری مطالب دیجیتال، انتقال الکترونیکی وجوه، مبادله الکترونیکی سهام،
بارنامه الکترونیکی، ط رح های تجاری، طراحی و مهندسی مشترک، منبع یابی، خریدهای دولتی،
بازاریابی مستقیم و خدمات بعد از فروش را در بر می گیرد.
وزارت صنایع و تجارت بی نالمللی ژاپن گفته است:
تجارت الکترونیکی که تا چندی قبل به تعداد معینی از شرکت ها محدود می گردید در »
حال ورود به عصر جدیدی است که در آن تعداد زیادی از اشخاص گمنام به عنوان مصرف
کنندگان در شبکه حضور دارند . به علاوه، محتوای آن از حیطه مبادله داده های مربوط به
سفارش دادن یا قبول سفارش فراتر رفته و فعالیت های عمومی تجاری از قبیل تبلیغات، آگهی،
« مذاکرات، قراردادها و تسویه حسابها را نیز در برگرفته است
از مجموعه تعاریف ارائه شده می توان نتیجه گیری نمود که زمینه های کاربرد تجارت
الکترونیکی بسیار گسترده تر از مبادله کالا، خدمات و وجوه است و در تعریف آن و تبیین
سیاست های مورد نظر باید علاوه بر کاربردهای بالفعل به کاربردهای بالقوه آن نیز توجه داشت.
تحولات سده ی پایانی دهه ی بیستم میلادی در تاریخ علم و صنعت بی سابقه بود . زیرا
دستاوردهای انقلاب صنعتی و انتقال الکترونیک با تحولات فناوری اطلاعات به هم آمیخت و
محصولی بود که دستاوردها و پیامدهای ICT . را پی ریخت ( ICT) فناوری اطلاعات و ارتباطات
آن د ر ذهن طیف عظیمی از پدید آوردندگان آن نمی گنجید. هر روز نمودهای نو به نویی از
سر می زند. به نظر می رسد که دامن هی تأثیرات آن به همه عالم و آدم کشانده شود. ICT
نه فقط زندگی مادی و مجسم دگرگون می شود بلکه عرصه تفکر و پندار دچار ICT بر اثر
تحول گسترده و عمیق خ واهد شد . طلایگان چنین تحولی از هم اکنون پیداست . در واقع،
انسان ها از چنبره تنگ بی اطلاعی به پهنه گسترده اطلاعات روان می شوند . ورود به چنین
پهنه ای آداب و سلوک دیگری می طلبد.
البته هنوز قاطبه آدمیان با نگرش صلب، سخت و لخت مکانیستی خو گرفته اند و به
جولان در میدان گشاده، منعطف، نرم و تند انفورماتیک عادت نکرده اند. سبک و سیاق جهان و
زندگی انسانی با نهادینه شدن این عادت دستخوش تحولی بزرگ گردیده و قطعاً تحولات
به تمام شئون زندگی جمعی و خصوصی انسان ICT بزرگتری نیز در راه است . بنابراین ورود
به PC قطعی بوده و زمان حاضر د ر کشور ما از برخی جهات شبیه زمان ورود کامپیوترهای
عرصه های فوق می باشد. متأسفانه در آن مقطع از تاریخ کشور به دلیل ناهماهنگی های مختلف
مردم و دولت هزینه های مصرف شده عاید گردید . خریدهای پی در پی سخت افزار و نبود
یک برنامه ی مشخص برای امور انفورم اتیکی هزینه های زیادی را برای تولید و خرید
نرم افزارهای مختلف به دولت تحمیل نمود.
به طور نمونه می توان به هزینه های گزافی که برای خرید سیستم های متداول مالی و
اداری انجام شده و می شود اشاره کرد . حتی باید به این نکته نیز توجه نمود که با گسترش
ارتباطات متأسف انه امکان ایجاد ارتباط بین این سیستم ها وجود نداشته و یا اینکه به سختی
قابل انجام می باشد.
تجارت الکترونیک نیز به عنوان یکی از عمده ترین این تحولات هم اکنون مطرح و با
توجه به گسترش روز افزون آن سازمان ها به طور اختیاری یا بر اساس شرایط زمانی ملزم به
استفاده از آن خواهد شد.